Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama Rehberi
Giriş

Serbest meslek erbabının sunduğu hizmet karşılığında düzenlediği serbest meslek makbuzu, hem Gelir Vergisi Kanunu’na hem de Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak hazırlanmalıdır. Makbuzda hesaplanacak stopaj ve KDV oranları doğru uygulanmadığında, hem vergi cezası riski hem de muhasebe tutarsızlığı ortaya çıkar. Bu rehberde, brüt tutardan başlayarak net tutara ulaşana kadar tüm adımları, formülleri ve örnek hesaplamayı bulacaksınız.

Serbest Meslek Makbuzu Nedir?

Serbest meslek makbuzu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesi uyarınca; avukat, doktor, mali müşavir, mühendis, mimar gibi serbest meslek erbabının verdiği hizmetin karşılığında düzenlediği belgedir. Yazılı olarak veya elektronik ortamda düzenlenebilir; üzerinde hizmetin konusu, tarihi, tutarı ve vergi kalemleri (stopaj, KDV) yer almalıdır.

Hesaplama Kalemleri

1. Brüt Ücret (B):
   Hizmet karşılığı anlaşılan toplam tutar.

2. Stopaj (%20):
   Serbest meslek erbabının ödeyeceği gelir vergisi stopajı oranı genellikle %20’dir.

   • Formül: Stopaj = B × %20

3. Katma Değer Vergisi (%18):
   Hizmetin KDV oranı, serbest meslek makbuzu için standart olarak %18’dir.

   • Formül: KDV = B × %18

4. Net Tutar (N):
   Brüt tutardan stopaj ve KDV düştükten sonra elde edilen tutar.

   • Formül: N = B − Stopaj − KDV

Adım Adım Hesaplama

1. Brüt Ücreti Belirleyin:
   Hizmet karşılığı üzerinde anlaştığınız tutarı TL cinsinden yazın.

2. Stopajı Hesaplayın:
   Brüt ücretin %20’sini bulun:

   Stopaj = B × 0,20

3. KDV’yi Hesaplayın:
   Brüt ücretin %18’ini bulun:

   KDV = B × 0,18

4. Net Tutarı Bulun:
   Brüt ücretten her iki vergiyi çıkarın:

   Net Tutar = B − Stopaj − KDV

Örnek Hesaplama

• Stopaj hesaplama: 12.000 × 0,20 = 2.400 TL

• KDV hesaplama: 12.000 × 0,18 = 2.160 TL

• Net tutar: 12.000 − 2.400 − 2.160 = 7.440 TL

Makbuzun toplam tutarı (brüt + KDV) 14.160 TL, alıcı tarafından kesinti sonrası serbest meslek erbabına ödenecek net tutar ise 7.440 TL olacaktır.

Kimler Serbest Meslek Makbuzu Düzenler?

Aşağıdaki meslek grupları, faaliyetleri karşılığında serbest meslek makbuzu düzenlemeye yetkilidir:

• Avukat (hukuki danışmanlık, savunma)

• Doktor (muayene, tedavi)

• Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (muhasebe, finansal danışmanlık)

• Yeminli Mali Müşavir (denetim, vergi danışmanlığı)

• Mimar (proje, tasarım)

• Mühendis (inşaat, teknik projeler)

• Danışman (iş, yönetim, pazarlama vb.)

• Yazar (eser satışı, telif hizmeti)

• Yönetmen (film, video prodüksiyon)

• Ressam (sanatsal eser satışı)

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Stopaj Beyannamesi: Kesilen stopaj tutarı, serbest meslek stopaj beyannamesiyle beyan edilmelidir.

• KDV İadesi: Yüklenilen KDV, indirim konusu yapılabilir; muhasebe kayıtlarınızda doğru gösterin.

• Dijital Ortamda Düzenleme: E-Serbest Meslek Makbuzu sistemi üzerinden elektronik makbuz düzenlemek, kayıt ve takip kolaylığı sağlar.

Eroğlu Hukuk & Danışmanlık Bürosu olarak, “Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama Aracımız” ile brüt tutardan net tutara kadar tüm adımları otomatik hesaplayabilir, vergi yükümlülüklerinizi eksiksiz yerine getirebilirsiniz.